Hoa Mai – Từ biểu tượng mỗi dịp Tết đến dược liệu làm thuốc

Vào ngày Tết, miền Bắc có hoa Đào thì miền Nam có Hoa Mai Vàng, gọi tắt là Hoa Mai. Trong khoảng một tượng trưng thấy mai cúc thọ hương bến tre là thấy Tết, hoa còn là một loại dược chất với đa dạng công năng làm thuốc thần kỳ. Để có thể biết rõ hơn về những công năng đấy, mời bạn cùng Đánh giá nhé!

thông báo cơ bản

Tên tiếng Việt: Lão mai, Huỳnh mai, Hoàng mai

Tên khoa học: Ochna integerrima (Lour.) Merr.

[elementor-template id="263870"]

Họ: Ochnaceae (Hoàng mai)

Đặc điểm cây

Cây nhỏ, phân cành phổ quát, cao 5 – 10 m. Thân cành tỏa rộng, màu nâu sẫm, có nốt sần.

- Lá mọc so le, hình trứng hoác bầu dục, đôi khi hình mác – thuôn, đầu nhọn, mép khía răng nhỏ, hai mặt nhẵn, mặt trên sẫm bóng, mặt dưới nhạt; lá kèm sớm rụng.

- Cụm hoa mọc ở kẽ lá hoặc đầu cành thành chùm, hoa màu vàng, dài thường mọc gập xuống khi hoa nở, tràng 5 cánh mỏng tương đối dài hơn lá đài, nhị nhiều: bầu thượng cất 10 – 12 noãn.

- Quả hạch, dài 6 – 7 mm, lúc chín mầu đen, cất 1 hạt: các quả xếp thành vòng đều.

Phân bố, sinh thái

Phân bố

Chi Ochna L, gồm vài loài là cây bụi hay gỗ nhỏ, phân bố tản mạn ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới châu Á, châu Phi và Mỹ Latinh. Ở Việt Nam có 2 loài.

Hoa mai vàng có vùng phân bố cốt yếu ở khu vực Đông Nam Á và Nam Á gồm những Việt Nam, Lào, Campuchia, Thái Lan, Malaysia, Ấn Độ. Ở Việt Nam các giống mai vàng chỉ thấy ở vùng có khí hậu nhiệt đới tiêu biểu, từ Quảng Trị, Quảng Nam, Trị Thiên – Huế dọc theo các tỉnh giấc ven biển miền Trung trở vào.

Đặc điểm sinh thái

Cây ưa sáng, chịu được khô hạn, thường mọc lẫn với các loại cây bụi khác ở kiểu rừng thưa, rừng cây bụi ở đồi hay núi thấp.

Cây rụng lá vào đầu mùa khô, ra hoa trước lúc ra lá. Mùa hoa thường trùng vào dịp Tết nguyên đán. Số lượng hoa quả trên cây rất nhiều, tái sinh bất chợt cốt yếu trong khoảng hạt.

tuy vậy, cây cũng có khả năng tái sinh cây chồi khỏe, Do đó lúc trồng ở chậu thường được cắt tỉa, tạo thành cây cảnh cổ dáng đẹp.

bộ phận dùng

Vỏ cây mai vàng thu hái quanh năm, phơi hay sấy khô.

Thành phần hoá học, tính vị

Thành phần hoá học

Mai vàng đựng đa dạng tinh dầu như cineole, borneol, linalool, benzyl alcohol, farnesol, terpineol, indol… và một số chất khác như meratin, calycanthine, caroten…

Nghiên cứu hiện đại và tiên tiến cho thấy, hoa mai có tác dụng kích thích bài tiết dịch mật, ức chế 1 vài loại vi khuẩn như coli, trực khuẩn lỵ, trực khuẩn thương hàn, phẩy khuẩn tả, trực khuẩn lao…

Tính vị, công năng

Theo dược học cổ truyền:

- Hoa mai vị ngọt tương đối đắng, tính ấm, ko độc.

- Có công năng giải thử sinh tân, khai vị tán uất, hóa đàm, thường được dùng để chữa các chứng bệnh như sốt cao phiền khát, tức ngực, ho, hầu họng sưng đau, bỏng, lao hạch, chán ăn, chóng mặt…

công năng và những bài thuốc về Hoa Mai Vàng

công dụng

Theo kinh nghiệm dân gian, ở các tỉnh giấc phía Nam Việt Nam, người ta sử dụng vỏ thân cây hoa mai vàng ngâm rượu uống làm thuốc bổ đắng, giúp tiêu hóa thuận tiện.

Ở Campuchia và Lào, các lá non của cây thường được sử dụng làm rau ăn sống.

Xem thêm: Nơi bán cây mai vàng giá rẻ 2022 uy tín, chất lượng nhất

Những bài thuốc về Hoa Mai Vàng

1. Trúng thử gây tâm phiền, đau dầu, chóng mặt:

Bài 1: Hoa mai 9g sắc uống hoặc phối hợp hoa mai với hoa biển đậu và lá sen tươi lượng vừa đủ, sắc uống.

Bài 2: Mai vàng 15g, hoa cúc trắng 15g, hoả hồng 15g, hãm uống thay trà.

2. Tăng huyết áp, cơn đau thắt ngực

Mai vàng 3g, thảo quyết minh 10g hãm với nước sôi trong bình kín, sau 40 phút thì dùng được, uống thay trà trong ngày.

3. Chướng bụng, đầy hơi

Hoa mai 10g, mộc hương 10g, hương phụ 15g, sắc uống.

4. Đau bụng do lạnh

Mai vàng và chu sa liên lượng bằng nhau, sấy khô, tán bột, uống mỗi lần 3 – 6g với rượu nhạt.

5. Nôn

Hoa mai 5g, nước cốt gừng tươi 5ml. Đem hoa mai hãm với nước sôi trong bình kín, sau chừng 20phút là sử dụng được, chắt ra hòa thêm nước gừng tươi rồi uống, mỗi ngày dùng 2 thang.

6. Viêm họng, viêm amydal cấp tính

Bài 1: Mai vàng 6g, huyền sâm 9g, bản lam căn 9g, sắc uống.

Bài 2: Mai 15g, kim ngân hoa 15g, thạch cao 15g, huyền sâm 9g, sắc uống.

Bài 3: Mai vàng 9g hãm với nước sôi trong bình kín, uống thay trà trong ngày.

7. Viêm họng mạn tính

Bài 1: Mai vàng 6g, hoa dành dành 5g, trà 20g. Ba thứ trộn lẫn chia làm 2 lần hãm với nước sôi uống thay trà, mỗi ngày 1 thang.

Bài 2: Mai vàng và hoa ngọc thoa lượng vừa đủ đem nấu với 60g gạo tẻ thành cháo, chia ăn vài lần trong ngày, mỗi ngày 1 thang.

8. Viêm loét môi và niêm mạc mồm

Mai vàng tươi lượng vừa đủ đem giã nát với con đường trắng rồi vắt lấy nước bôi vào thương tổn.

9. Ho dằng dai

Bài 1: Hoa mai 9g hãm uống thay trà trong ngày.

Bài 2: Hoa mai 10g, khoản đông hoa 10g, gạo tẻ 60g, phần đông đem ninh thành cháo, chế thêm một chút mật ong, chia ăn vài lần trong ngày.

10. Đau khớp do tê thấp

Hoa mai vàng 9g, thạch nam đằng 9g, thố nhĩ phong 9g, đam ngâm với 200ml rượu, mỗi lần uống 30 – 50ml.